बिस्केट(बिस्का)को इतिहास र उत्पति


बिस्का वा बिस्केट भक्तपुर र यस्को वरिपरिका नेवार बस्तिमा मनाउने जात्रा हो। यो जात्रा नया बर्षको उपलक्ष्यमा मनाइन्छ। ८ रात ९ दिन सम्म मनाइने यो जात्रा ठाँउ अनुसार फरक तरिकाले मनाइन्छ। ठिमीमा सिन्दुर जात्र, बाेडेमा जिब्रो छेड्ने जात्रा, भक्तपुरमा रथ तथा लिङ्गाे जात्रा गरि यो जात्रा सागा, बागलुङ, नाला, बनेपा, पाल्पा, लमजुङ आदिमा पनि मनाइन्छ। हरेक ठाउँमा यो आफ्नै तरिकाले मनाइन्छ।

 भिडियोको रुपमा हेर्न तल क्लिक गर्नुहोला 
https://youtu.be/Vv5n4Bzfe_c
भक्तपुर यो जात्रा २७ गते देखि सुरु हुन्छ। रथ तन्ने काम त्यो दिनबाट सुरु हुन्छ भने मसान्तको दिन लिङ्गो उभ्याउने र नव बर्षको दिन लिङ्गो ढाल्ने र अरु विभिन्न दिन थुप्रै जात्रा र पुजा गरि मनाइन्छ। लिङ्गो पशुपतिबाट ल्याइन्छ। तर यो जात्रा कहिले र कसरी सुरु भयो भनी थाहा छैन।
PUROSHOTTAM LOCHAN SHRESTHA
HARE RAM JOSHI
केही इतिहासकारको अनुसार यो जात्रा बिक्रम सम्बतको सुरुवातमा सुरु भएको हो। सस्कृत सिराेमणि हरेराम जोसिको अनुसार मात्तृप्रधान समाजको अन्त्य भइ पितृप्रधान समाजको सुरुवातमा यो जात्रा सुरु भयो। यो मतलाइ निरिस नेपालले पनि समर्थन गरेका छन। र केहीले भने लिच्छविकालमा किरातिको आक्रमण भयको र किरात माथी जितको अबसरमा यो जात्रा सुरु भयको मान्दछन। यस्तै सस्कृतबिद पुरूषाेत्तम लाेचन श्रेष्ठको अनुसार बिस्वनाथ भैरब र भद्रकालिको महिमा र देश वासिको कल्याणको लागि यो जात्रा मनाइन्छ। 
कासीदेखि विश्वनाथ भैरब यहाँ भक्तपुरमा जात्रा हेर्न आए। उनी यहाँ भए देशमा सहकाल हुने कुरा कुरा थाहा पाएपछी एक तान्त्रिकले भैरबलाई  समाउन खोजे तर भैरबले आफुलाइ समात्न लागेको थाहा पाई त्याहाबाट अन्तर्धायान हुन लागे। यो देखि तान्त्रिकले हैसियाले भैरबलाइ प्रहार गरे। त्यो हैसियाले भैरबको टाउकाे छिन्नी भुइँमा झार्यो तर शरीर भने काशिमा पुग्यो। त्यो समय देखि याहाको टाैमढीको भैरब रहन थाले। उक्त भैरबको सिरमात्र रहेको छ। र त्यस दिन देखि देशमा सहकाल आउन थाल्यो र देश वासिको हित भयो अनि त्यस दिन देखि बिस्का मनाउन सुरु गरियो। 

पुरात्त्व दृस्टीले हेर्ने हि भने यसको उल्लेख टाैमढीकाे यक्ष मल्लको अभिलेखमा रहेको छ। जगजोतिर मल्लको पालामा २ दिन रहेको र भुपतिन्द्र मल्लले विशाल रुप थपी यो जात्रा अहिले ८ दिन ९ रात चल्ने गर्द्छ। र लिङ्गो बिस्वो ध्वजाको रुपमा राखिन्छ। यसको उल्लेख लेलेको शिवदेव अशुवर्माको अभिलेखमा `ध्वज गोष्ठी ´ भनेएको छ। 


भिडियोको रुपमा हेर्न तल क्लिक गर्नुहोला 
https://youtu.be/Vv5n4Bzfe_c

 REFERENCE: +shrestha puroshottam. guha, guhalek avam anya sampada.2073 +Pradhan Khedarnath. bhaktapurko biketjatra ra yesko prag tishaik mathwoo. Ancient Nepal. Archaeology department of Nepal +https://pushupatinath.blogspot.com/20...
+https://www.youtube.com/watch?v=Vv5n4Bzfe_c

**LIKE SHARE AND SUBSCRIBE**

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

हलेसी महादेवको उत्पति र इतिहास I History of Halesi Mahadev I Ancient Nepal

Image
सन्तान नहुनेलाई सन्तान दिने, दुःखीको कल्याण गर्ने तथा दुःख नष्ट गर्ने खोटाङ जिल्लामा रहेको हलेसी महादेव मन्दिर एक प्रमुख तीर्थस्थल रहेको छ। रामनवमी, बाला चतुर्थी, तिज र शिवरात्रीमा मेला लाग्ने यस तीर्थस्थल नेपालमा मात्र नभई भारत, भुटान तथा अन्य देशहरूमा पनि चर्चित रहेको छ। भिरालो तथा खोलानाला को बीचमा अवस्थित यस हलेसी महादेवको गुफा समुद्री तहबाट ३१०० माथि देखि ४७०० फिटको उचाइमा रहेको छ। पढ्न अल्छी लाग्छ भने, भिडियोको रुपमा हेर्न तल क्लिक गर्नुहोस  हलेसी महादेव को उत्पत्ति बारे कुरा गर्ने हो भने यसको उल्लेख पुराणहरुमा पाउन सकिन्छ। पौराणिककालमा वृकासुर नाम गरेको राक्षसले दिव्य बाह्र हजार वर्षसम्म तपस्या गरी महादेवबाट जसको टाउकोमा हात राखु त्यो भस्म होस भन्ने वरदान पायो। पार्वतीलाई आफ्नो बनाउन खोजी महादेवलाई नै भष्म गर्न महादेवलाइ लखट्न थाल्यो। महादेव दुधकोशी बाटो उकालो चढी सुन्दर हलेसीको थुम्कोमा आफ्नो त्रिशुलले एक लामो ठाडो गुफा बनाई भित्र छिरी बस्नु भयो। आफ्ना बसाहा, नाग तथा अन्य गणहरुलाई राक्षेस आएमा बाजा बजाई संकेत दिनु भनी त्यहाँबाट अर्को प्वालबाट निस्कि अर्को गुफामा...
Read more

के हो बिक्रम सम्बत? कसले चलायो बिक्रम सम्बत | About Bikram Sambat | Ancient Nepal

Image
नेपालले मान्दै आएको राष्ट्रिय संम्वत विक्रम  १२ महिना तथा सुर्यलाइ प्रमुख मानी चल्ने गर्दछ।  यस सम्बत हाल नेपालको राष्ट्रिय सम्बतको रुपमा चल्दै आइरहेको छ। यसको उद्गम स्थल कतिले भारत पनि भनेका छन् भने कतिले नेपाल नै भन्छन्। पढ्न अल्छी लाग्छ भने, भिडियोको रुपमा हेर्न तल क्लिक गर्नुहोस   नाम बिक्रम भएका कारण यसको स्थापना भारतका राजा विक्रमादित्यले गरिएको मानिन्छ। यद्यपि कोहीले  चन्द्रगुप्तले नै आफ्नो नाम विक्रमादित्य राखी उनिले नै यो सम्बत चलेको मानिन्छ। तर यथार्थमा भारतीय राजाले यो सम्बन्ध सुरु गरेको नभई नेपालको आफ्नै मौलिक सम्वत्को रुपमा रहेको छ। जसरी नेपाल संवत् नेपालको आफ्नै मौलिक सम्वत् हो यसरी नै विक्रम संम्वत पनि नेपालको आफ्नै मौलिक संम्वत हो। सर्वप्रथम हामी विक्रम संम्वतलाई बुझौ। विसं शक संवत् भन्दा १३५ वर्षअगाडि तथा नेपाल संवत् भन्दा ९३६ वर्षअगाडि र इस्वी सम्बत भन्दा ५६ बर्ष ८ महिना १५ दिन अगाडि रहेको छ। यो सूर्यको गतिअनुसार चल्दछ र यसको तिथिमिति यसै  अनुसार मिलेको छ। जसको कारण एक वर्षमा ३६५ दिन रहेको छ भने उत्तरआम्नाय तथा दक्षिणआम्नाय पन...
Read more

कसरी सुरु भयो स्वस्थानी कथा? orgin of swasthani katha | Ancient Nepal

Image
  आजबाट श्रीस्वस्थानी ब्रतकथा सुरु भएको छ। पुष शुक्ल पूर्णिमादेखि माघ शुक्ल पूर्णिमा, एक महिनासम्म यो व्रत लिने गरिन्छ। यस व्रत विधिमा माधवनारायणको पूजा गरिन्छ भने नेपालीहरुले स्वस्थानीको व्रत कथा सुन्ने गर्दछन्। यो स्वस्थानी कथा कहाँबाट उत्पत्ति भयो भन्ने कुरामा अझै पनि थुप्रै मत रहेका छन्। तर स्वस्थानी कथा भने नेपालमै उत्पत्ति भएकोमा दुई मत छैन। स्वस्थानीको उल्लेख अरु कुनै वेद पुराण तथा अन्य कुनै वैदीक साहित्यमा नभएका कारण यो यहीको स्थानीय कथाको रुपमा चिनिएको छ।  सबैभन्दा पुरानो प्रती बि.स १६२९ को संस्कृत भाषाको स्वस्थानी भेटिएको छ। यद्यपि यो भन्दा केही पुराना हस्तलेखित ग्रन्थमा पनि यस्को उल्लेख परेको छ तर पुष्टि भने भएको छैन।  श्री स्वस्थानीको थुप्रै प्रती सन् १९७० को दशकमा भेटिएको थियो। सन् १९७५ देखि २० वर्षसम्म नेपालमा रहेका थुप्रै प्राचीन हस्तलिखित ग्रन्थहरू नेपाल र जर्मन सरकार मिलेर सबैलाई डिजिटलाइजेसन गरिएको थियो। उक्त समूहमा जर्मन सरकारले स्वस्थानीका थुप्रै प्रतिहरु भेटिएको उल्लेख गरिएको थियो। उक्त समयमा जम्मा जम्मी ६२० वटाजति पन्नाहरु रहेको बताइएको थियो। तर आजसम...
Read more